korzysci

  2. Strona główna
  3. Publikacje Audytora
  4. Procedury podatkowe
  5. Wznowienie postępowania

Przesłanki uzasadniające wznowienie postępowania określa art. 240 Ordynacji podatkowej.

Instytucja ta ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową, jeżeli postępowania podatkowe były dotknięte wadami procesowymi, wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 Ordynacji podatkowej (zob. B. Gruszczyński, w: S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyńki, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek Ordynacja podatkowa Komentarz, Warszawa 2009, str. 832.).

Wznowienie postępowania ma na celu usunięcie ciężkich wad, które ujawniły się już po wydaniu decyzji ostatecznej poprzez ponowne rozpatrzenie sprawy podatkowej. W postępowaniu wznowieniowym podlegają rozstrzygnięciu dwie odmienne kwestie prawne; stwierdzenie istnienia przesłanek uzasadniających wznowienie postępowania oraz ponowne rozstrzygnięcie merytoryczne sprawy, będącego już przedmiotem postępowania, jeśli zostało uznane za wadliwe.

Uchylenie decyzji podatkowej w wyniku wznowienia postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej – wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję – jest możliwe wyłącznie w sytuacji gdy nowe dowody i okoliczności faktyczne wzruszają stan faktyczny przyjęty przez organ za podstawę wydania decyzji w trybie zwykłym. Nowe dowody i okoliczności faktyczne muszą prowadzić do ustalenia, że okoliczności faktyczne, które organ w postępowaniu zwykłym przyjął jako element rzeczywistego stanu faktycznego nie wystąpiły lub miały inny przebieg, co miało znaczenie dla ich skutków prawnopodatkowych. Nowe dowody i okoliczności faktyczne jeżeli nie dotyczą podstawowych ustaleń faktycznych sprawy nie będą mogły stanowić podstawy do uchylenia decyzji kończącej wznowione postępowanie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 15 czerwca 2011 r., I SA/Go 38/2011 (LexPolonica nr 2607289, http://orzeczenia.nsa.gov.pl.) przesłanki uzasadniające wznowienie postępowania określił w sposób następujący:
„Aby wskazana podstawa wznowienia zaistniała (art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej), muszą zostać spełnione kumulatywnie następujące przesłanki:
- wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody;
- są one istotne dla sprawy, tzn. mogą mieć wpływ na jej odmienne rozstrzygnięcie;
- nie były znane organowi, który wydał decyzje;
- istniały w dniu wydania decyzji.”
 „Nowe dowody to takie dowody, które istniały w dacie orzekania w postępowaniu zwykłym, ale organ orzekający dowodami tymi nie dysponował (obojętnie z jakich przyczyn). Jeżeli jednak dowody te były, a organ orzekający ich nie zbadał, to nie można takich dowodów w postępowaniu wznowieniowym uważać za nowe, choćby  organ w postępowaniu poprzednim z dowodami tymi się nie zapoznał albo niewłaściwie je ocenił” (wyr. NSA 9 kwietnia 2001 r., V SA 1831/00, Legalis).
„Pod pojęciem nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, o jakich mowa w art. 240 § 1 pkt 5 O.p. należy rozumieć dowody lub okoliczności nowo odkryte albo dowody lub okoliczności po raz pierwszy zgłoszone przez stronę postępowania, tj. takie których organ nie znał i nie mógł znać w dniu wydawania decyzji ostatecznej.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiuz dnia 6 maja 2011 r., I SA/Wr 182/2011. LexPolonica nr 2589627).
„Przez nową okoliczność istotną dla sprawy (art. 145 § 1 pkt 5 KPA) należy rozumieć taką okoliczność, która mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy, co oznacza, iż w sprawie zapadłaby decyzja co do swej istoty odmienna od rozstrzygnięcia dotychczasowego.” (Wyrok NSA  z dnia 8 czerwca 2000 r. V SA 1885/99, Legalis).
 
„Z kolei przez nową okoliczność istotną dla sprawy należy rozumieć taką okoliczność, która mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy, co oznacza, że w sprawie zapadłaby decyzja co do swej istoty odmienna od rozstrzygnięcia dotychczasowego (np. wyrok WSA w Gdańsku z 16 lutego 2011 r. I SA/Gd 1339/2010 oraz cytowane tam piśmiennictwo i orzecznictwo - dostępne w internetowej bazie orzeczeń: www.orzeczenia.nsa.gov.pl).” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 czerwca 2011 r., I SA/Go 46/2011, LexPolonica nr 2607292).
„Stwierdzenie nieprawdziwości wyjaśnienia strony, na podstawie którego organ administracyjny przyjął pewien fakt za przyznany bez udowodnienia tego faktu, nie jest przesłanką do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 KPA.” (wyr. NSA z 2 lipca 1997 r., SA/Łd 3192/95, Legalis)

Przesłanka „nowe okoliczności faktyczne”, „nowe dowody”, nie były znane organowi, który wydał decyzję jest związana z przyjętą zasadą dysponowania przez organ podatkowy zakresem postępowania dowodowego (art. 187 § 1) i zasadą swobodnej oceny dowodów. Jeżeli organ podatkowy z własnej woli nie przeprowadzi dowodu lub odmówi przeprowadzenia danego dowodu w postępowaniu w sprawie, jest tą oceną związany, co oznacza, że nie może być kwalifikowany jako nowy dowód, na podstawie art. 240 § 1 pkt 5. Zgodnie z art. 191 „organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona”.

Dokonaną oceną organ jest związany, zmiana oceny nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania. Należy przyjąć, że organ podatkowy zna cały materiał dowodowy. Odmienna, a nawet błędna ocena dowodu, który istniał i był znany organowi wydającemu decyzję, nie uzasadnia żądania wznowienia postępowania (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 maja 2004 r. III SA 134/2003 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2005/3 poz. 61). (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 października 2011 r. II FSK 749/2010, LexPolonica nr 3073698, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

„Nie wznawia się postępowania w wyniku wystąpienia nowych okoliczności faktycznych, istotnych dla sprawy, które powstały po wydaniu decyzji ostatecznej.” (Wyrok NSA z dnia 19 grudnia 2002 r., III SA 282/01, Biul. Skarb, 2004/22). „Nie można przyjąć, że dana okoliczność była nieznana organowi, który wydał decyzję (art. 145 § 1 pkt 5 KPA), jeśli wynikała ona z materiałów będących w dyspozycji tego organu. Fakt, iż urzędnik nie dostrzegł tej okoliczności na skutek przeoczenia czy też niedokładnego przeczytania akt, nie może uzasadniać wznowienia postępowania.” (Wyrok NSA z dnia 10 lutego 1999 r., III SA 5019/98, ONSA 2000/2/62).
„Dowodami uzasadniającymi wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej nie są dowody ze składanych w innych sprawach zeznań oraz wyjaśnień składanych w postępowaniu karnym.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 czerwca 2011 r., I SA/Go 46/2011, LexPolonica nr 2607292, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
 
„Samo postępowanie toczące się po wznowieniu, ma na celu w pierwszej kolejności dokonanie ustaleń, czy nieznane wcześniej okoliczności w rzeczywistości miały miejsce oraz czy nowe nieznane dowody potwierdzają faktycznie okoliczność na którą zostały powołane. Oznacza to z kolei, że samo wznowienie postępowania na podstawie nowych nieznanych okoliczności samo przez się oznacza, że okoliczności te w rzeczywistości miały miejsce. Powołanie się bowiem na nowe nieznane okoliczności daje jedynie podstawę do wznowienia postępowania. Czy okoliczności te miały w rzeczywistości miejsce ustalone musi zostać w trakcie postępowania toczącego się po wznowieniu.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 października 2011 r., I SA/Kr 1308/2011, LexPolonica nr 3090660, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
 

Postępowanie wznowieniowe nie jest kontynuacją postępowania instancyjnego i nie może prowadzić do pełnej merytorycznej kontroli decyzji, którą zakończono sprawę w postępowaniu zwykłym. „Postępowanie wznowieniowe nie jest kolejną, trzecią instancją postępowania zwykłego.(…) Postępowanie wszczęte na podstawie wniosku o wznowienie postępowania jest trybem nadzwyczajnym wzruszania decyzji ostatecznych i polega na zbadaniu czy w sprawie wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej. Rolą organu w takim postępowaniu nie jest zatem ponowne kompleksowe zgromadzenie i ocena materiału dowodowego, który legł u podstaw wydania decyzji ostatecznej, a jedynie zbadanie czy przesłanki wznowieniowe, wskazane we wniosku miały rzeczywiście miejsce. Tym samym w ramach omawianego trybu nadzwyczajnego organ ma obowiązek działać zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, dotyczącą obowiązku wyczerpującego zebrania oraz oceny całego materiału dowodowego, ale jedynie w zakresie obejmującym powołane przez stronę przesłanki wznowieniowe.” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2011 r., I FSK 1159/2010, LexPolonica nr 2782351, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

postpowania podatkowe pl 1

publikacje pl 1

konsultant pl 1

 

Warto wiedzieć

artykul-46Dokumentacja cen transferowychObowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej dotyczącej cen transferowych stanowi ważne ale i trudne do wykonania zadanie wynikające ... ( więcej )
artykul-49PełnomocnictwoKażdy podmiot, a zatem osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej może działać przez swojego ... ( więcej )
artykul-48Postępowanie karne skarboweObowiązujący w Polsce Kodeks karny skarbowy został dostosowany do norm obowiązujących w państwach Unii Europejskiej. Główną myślą ... ( więcej )
artykul-47Dochody z nieujawnionych źródełProblem opodatkowania nieujawnionych źródeł przychodów dotyczy osób fizycznych podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w ... ( więcej )
artykul-51Szacowanie dochodu do opodatkowaniaKsięgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów. Przepis z art. ... ( więcej )
artykul-52Prawo pierwotne Unii EuropejskiejStosownie do treści art. 91 ust. 3 Konstytucji, jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej ... ( więcej )
artykul-53Specjalna strefa ekonomicznaSpecjalna strefa ekonomiczna jest wyodrębnioną administracyjnie częścią terytorium kraju, na której możliwe jest prowadzenie ... ( więcej )
artykul-54Zasada neutralności w podatku VATPodatek od towarów i usług, będący podatkiem od wartości dodanej, jest podatkiem, którego zasadniczą cechą konstrukcyjną jest ... ( więcej )
Audytor-31Biegły rewident Mirosław Bogusławski został wpisany do rejestru biegłych rewidentów, prowadzonego przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów, pod numerem 9796.
Audytor-32Podmiot Audytor został wpisany przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych pod numerem ewidencyjnym 2667.
Audytor-33 Doradca podatkowy Mirosław Bogusławski został wpisany przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych na listę doradców podatkowych pod numerem 07988.
Audytor opiera swe działania na orzecznictwie sądów administracyjnych. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych publikowana jest na stronie NSA.